Miniportretten van Mediators: Patricia van der Zande

   Patricia van der Zande

In dit portret
Patricia van der Zande is zelfstandig gevestigd MfN familiemediator en kindercoach bij De Kinderen Scheiden Mee, verbonden aan De ScheidingsMediator en Buurtbemiddeling Utrecht. Zij heeft de specialisatie familiemediator bij School voor Mediation gevolgd.

I don’t want love to destroy me like it has done my family

~ Songtekst uit Family Portrait van P!nk 

Het nieuwe vasthouden: knetterhard werken
Mediators spelen een belangrijke rol bij ingrijpende levensgebeurtenissen. Scheiden staat net als ontslag in de top tien van ervaringen die tot grote stress leiden. Wie voor deze situatie naar een mediator gaat, wil vaak zo snel mogelijk alles geregeld hebben en achter zich laten. Maar men vergist zich volgens familiemediator Patricia van der Zande. “Ik vertel ouders altijd dat het knetterhard werken is als je gescheiden bent. Je komt namelijk nooit van elkaar af: verderop in het leven is de diploma uitreiking van je kinderen, hun liefdes, geboortes, etc. Je zult moeten leren hoe je als partners uit elkaar bent en tegelijkertijd hoe je als ouders samen optrekt.” Patricia vult in één adem aan: “Ik geef mijn cliënten altijd deze woorden mee, opgedaan na vele ervaringen: gescheiden leven met kinderen is meer communiceren met elkaar dan je tijdens je hele relatie hebt gedaan.”

Vergeten angel 
Patricia zet zich met overtuiging in voor de breedte van het gezinssysteem, naast de volledige aandacht voor fiscale en juridische afspraken. Juist in zo’n ingrijpende en hectische periode van de ouders, is de mediator er voor meer dan overzicht en rust brengen. Ze bevraagt hen daarom ook op de praktische toekomst met de kinderen. “Er is zoveel turbulentie in zo’n periode, dat het vervolg van dit rouwproces – wat ook nog komt- weleens vergeten wordt. Zo werd ik gebeld door de praktijkondersteuner van een huisarts. Een kind deed ineens zo anders en raar vonden de ouders. Ze wisten zich geen raad. De scheiding was al meer dan een jaar geleden afgerond en hij had er rustig op gereageerd.” Voor Patricia illustreert dit de vaak vergeten angel. “Het nieuws is in die eerste periode te pijnlijk voor zo’n kind. Pas als de scheiding achter de rug lijkt voor de ouders, begint de boodschap te landen en voelt het kind de pijn. Het maakt net als ouders een rouwproces door: in een eigen tempo zal het kind zich moeten gaan vinden in de nieuwe situatie. Ik zag hierover de muziekclip Familie Portrait van P!nk op YouTube. Een autobiografisch nummer; de tekst is zo raak!”

Als mediator maak je de knoop los
Van de ongeveer 50.000 mediations per jaar is het aandeel familiemediations 60% en arbeidsmediations 25%. Ook Patricia ziet dat familiemediations in de praktijk vooral echtscheidingen zijn, maar zij heeft daarnaast bemiddelingen tussen buren, of twee of meer familieleden onderling. “Ik werd benaderd door een dochter die mede namens haar zus belde. Er was de laatste jaren alleen wat sporadisch telefonisch contact met de ouders. De communicatie in het gezin was al lang moeizaam en geladen. Nu de ouders op leeftijd waren, maakten de kinderen zich zorgen over de toekomst. Wat nou als vader of moeder komt te overlijden en we hebben elkaar niet meer gesproken.” Zo verwoordde de dochter hun behoefte aan verbinding. Patricia kon hen in de mediationbijeenkomsten o.a. via de dramadriehoek laten zien hoe ze allemaal als slachtoffer, redder en aanklager in een patroon verwikkeld waren. “Toen de dochters begrepen dat de ouders het zó goed wilden doen dat ze totaal gestrest raakten en onhandige dingen gingen zeggen, kwam de ontspanning. En toen het gehele onderlinge patroon helder werd, ging de knoop eruit. Er ontstond begrip voor elkaar.“

Ardi Roelofs is zelfstandig gevestigd MfN arbeidsmediator en coach, en verbonden aan het Centrum Onderwijs Mediation, Professionele Mediators, Buurtbemiddeling Utrecht en Topvrouw.nl.